Gıda Zehirlenmesi ve Tazminat

Samsun’da bir buçuk yıl önce Diyarbakır Ocakbaşı lokantasında lahmacun ve ezmeden zehirlenen 96 kişiden 4’ü Tarım İl Müdürlüğü’nün denetim görevini yapmadığı gerekçesiyle Samsun Valiliği’ne tazminat davası açtı. İdare Mahkemesi açılan davada, ağır hizmet kusuru bularak Valiliğin, davacılara 10’ar bin YTL tazminat ödemesine karar verdi

Samsun’da, 4 Haziran 2005 tarihinde hastanelere başvuran 96 kişinin zehirlendiği belirlendi. Sağlık Müdürlüğü ve polisin yaptığı incelemeler sonrasında 96 kişinin Diyarbakır Ocakbaşı lokantasında yedikleri lahmacundan zehirlendikleri ortaya çıktı. 96 kişi Samsun Devlet, Gazi ve OMÜ Hastanelerinde tedavi olduktan sonra taburcu edildi.Dört mağdur
mahkemeye başvurdu

Zehirlenme mağdurlarından Yasemin Tekin, Ekrem Tekin, Bayram Ali Öner ve Halit Bilgin, Samsun İdare Mahkemesi’ne, Tarım İl Müdürlüğü’nün görevini yapmadığı ve bu nedenle zehirlendiklerini iddia ederek Samsun Valiliği aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açtı. Dört şikayetçi adına Avukat Ahmet Aydın’ın müdahilliğini yaptığı dava yaklaşık bir buçuk yıl sonra tamamlandı. Mahkeme, Samsun Valiliği’nin ‘ağır hizmet kusuru’ işlediğine hükmederek, 4 davacıya 10’ar bin YTL ve yasal faizlerini ödemesi kararını verdi.

‘El koymadı, men etmedi’
Samsun İdare Mahkemesi 2005/1974 esas nolu davaya 2006/ 2450 sayılı kararına; işletmenin daha önce 26 Nisan 2005 tarihinde Tarım İl Müdürlüğü ekiplerince denetlendiğini, 5179 sayılı kanun gereğince gıda ve personel hijyeni -4 ile notlandırılmasına ve Cumhuriyet Savcılığına, il Sağlık Müdürlüğü’nün ‘alınan numelerin gıda zehirlenmelerine neden olacağı’ yazısının gönderilmesine rağmen, işyerinin faaliyetten men edilmemesini ve malzemelere el konulmamasını gerekçe gösterdi. Mahkeme, Tarım İl Müdürlüğü’nün malzemeye el koymayıp, işletmeyi faaliyetten men etmeyerek hizmet kusuru işlediğine kanaat getirdi.

‘Ağır hizmet kusuru var’
Samsun İdare Mahkemesi’nin, Samsun Valiliği’ni toplam 40 milyon YTL manevi tazminata mahkum ettiği kararında şu ifadeler kullanıldı: “Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkın sahip olduğu hususu T.C. Anayasası’nın ‘temel Haklar ve Ödevler’ kısmında yer aldığı ve Anayasa’nın 90. maddesine delaletiyle iç hukukumuzun bir parçası olan ve kanun üstü bir hiyerarşiye sahip Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. maddesinmde ise herkesin yaşam hakkı yasanın koruması altındadır, hükmüne yer verilmektedir. Bu sebeple idarelerin öncelikli görev ve sorumluluğunun kişilerin yaşama hakkının maddi ve manevi varlığının korunmasıno güvence altına almak ve bunun için her türlü tedbiri almakla yükümlü olduğu dikkate alındığında; davalı idarenin üstlendiği kontrol ve denetim görevini tam ve zamanında yerine getirmeyerek davacının gıda zehirlenmesine maruz kalmasına, dolasıyla en temel hakkı olan sağlıklı yaşam hakkını ihlal edecek nitelikte ağır hizmet kusuru işlediğin göz önüne alınarak davacıya takdiren 10 bin YTL manevi tazminatla hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”

Türkiye’de ilklerden biri
Dört davacının avukatı Ahmet Aydın, yeni yürürlüğe giren 5179 sayılı Gıdaların üretimi, tüketimi ve denetlenmesine dair kanunun yerine getirilmemesi nedeniyle ilk tazminat kararlarından birinin Samsun idare Mahkemesi’nden çıktığına işaret etti. Aydın, “Bu karar, sadece Samsun’da değil, Türkiye genelinde gıda zehirlenmeleriyle ilgili tazminat davaları için bir emsal oluşturacaktır. Bu kararla ortaya çıkan tazminat, gıda denetimi konusunda görevli olan kurumların görevlerini daha bir özenle yapmalarına da katkı sağlayacaktır diye umuyorum. Karar bize önceki gün ulaştığı için Valiliğin temyiz için Danıştay’a başvurup vurmadığını bilmiyoruz.” diye konuştu.

Abdullah ÖZDEMİR